Daw Ta Ma Gyi, another world
Een lange, lange rit vandaag naar een afgelegen dorp van de Kayah Tribe. Daw Ta Ma Gyi village. Er staan twee belangrijke gebeurtenissen op het programma. Eentje wist ik al en dat een soort van Housewarming Party. Een familie heeft een nieuw huis betrokken en daar horen van allerlei ceremonies bij plus een feest voor alle buren en familie. Het tweede wordt ons bij binnenrijden van het dorp bekend gemaakt. Er is een nieuwe baby geboren en dan moet er geofferd worden voor voorspoed en reiniging van de baby.
Alle ceremonies worden weggespoeld met veel, heel veel rijstwijn. Het hele dorp, groot, want 300 families die ook weer groot zijn, is animistisch. Er is nog steeds weinig invloed van buitenaf en de ouderen komen helemaal niet buiten hun gemeenschap.
Onderweg zie ik weer heel veel platbranden van bossen voor nieuwe rijstvelden en mais verbouw. Er blijft ook hier niet veel bos meer heel. Het ziet er allemaal zo triest uit, die kale bergen, dat platgebrande gebied, de smog die er daardoor hangt en de wetenschap wat dit allemaal voor gevolgen zal hebben op de toekomst van deze mensen. Ze noemen het vooruitgang en die is niet tegen te houden. Voordat het besef doordringt dat het ook anders kan is het ergste al geschied.
Bij het binnenrijden van het dorp stopt er een aandoenlijk onbeholpen oude vrachtwagen. De hoofdman achter het stuur, want eigenaar van de enige (vracht)auto van het dorp. Hij gaat met een deel van de mensen naar de markt op twintig kilometer rijden. Hij wijst ons op het huis waar we voorstaan en zegt dat daar een baby is geboren gisteren en dat daar de nodige ceremonies op losgelaten worden vanochtend. De sjamaan is er al en de buren helpen bij allerlei handelingen vooraf. Tantes, oma’s en broers en zussen van de moeder zijn in de weer. De trotse moeder zit met het piepklein mensenexemplaar midden in de hut op de grond. Een kip wordt geaaid en vertroeteld en getoond aan de baby, die het verder zo te zien een zorg zal zijn. Haar interesse is vooral de mooie volle borst van haar moeder waar ze nu al naar grijpt. Daarna, wij noemen het wreed, wordt de kip in allerlei bochten verdraaid en kapot gedrukt door de sjamaan. Het gaat er niet zachtzinnig aan toe maar toch met een soort van liefde voor ook het leven van dit beest. Als de kip uiteindelijk dood is worden er direct botjes van zijn poten uitgesneden en met aandacht bekeken. Belangrijk is hoeveel gaatjes die botten hebben en of er hele dunnen botjes in die gaatjes gestoken kunnen worden. Dan is het belangrijk hoeveel botjes passen en de richting waar ze uitsteken. Daar hangt het hele geluksleven van de baby vanaf. Deze baby heeft stervensgeluk want alles klopt. Iedereen blij, vooral de moeder. En de grootmoeder van honderd die ook komt kijken. Een van de tantes vindt mij blijkbaar aardig en blijft maar aan mij plukken. Ik pluk maar terug en er wordt veel gelachen. Rijstwijn wordt nu al op dit vroege uur (we zijn om half vijf vertrokken uit Loikaw) volop geconsumeerd. Vooral door Philip, mijn gids. Een liefhebber.
We lopen nu verder door het dorp naar het pas gebouwde huis. Ik wordt meteen binnen uitgenodigd op de eerste verdieping en daar zit de hele familie. Het is een heel belangrijke dag. Wat vandaag wordt ook hier de kippen-geluksproef gedaan, een varken geofferd en een poging gedaan een eekhoorn te schieten. Voor dat laatste is maar één pijl beschikbaar en als ze missen brengt dat ongeluk voor de familie. Dus de beste schutter uit de familie zit al in concentratie klaar. De hele dag zijn er van die momenten die geluk of ongeluk brengen en daar moet zo'n familie het dan mee doen met dat nieuwe huis. Het kippenmoment is al voor een deel mislukt zag ik net (maar twee botjes die pasten en dan ook nog in een verkeerde richting) dus het wordt spannen met die eekhoorn. Hier is een andere sjamaan bezig en het blijkt een assistent van de officiële sjamaan te zijn maar die is zelf te oud om alle handelingen correct uit te voeren. Hij vliegt overigens wel met Emirates. De mannen uit de buurt zijn iets aan het vlechten en de voorraad rijstwijn aan het opmaken. Vandaag wordt er een enorme nieuw voorraad gebracht als geschenk voor het nieuwe huis. Dan komt de rest van de buurt in optocht aangelopen. Volgeladen met geschenken gaat het drie keer het huis rond voordat alles naar boven wordt gesjouwd. Maar bij binnenkomst moeten ze allemaal op het verregenden fruit stappen dat voor de de deur ligt, andres brengt dat ook weer ongeluk. Een vrouw brengt alvast een gedroogde eekhoorn mee voor het geval dat er gemist wordt want dat geeft een klein beetje compensatie. Binnen worden alle gezinsleden gezegend en wordt de rijst en de wijn die geschonken zijn bij elkaar gezet en ook weer gezegend. Dan is het arme varken aan de beurt en tot mijn schrik willen ze dat ik de doodsteek toebreng. Het mes wordt tenminste in mijn hand gelegd en de plek waar ik moet steken wordt heel precies aangewezen. Ik besluit maar te zeggen dat ik geen armspieren heb, dat ik te slap ben voor zoiets belangrijkst. De vrouwen beginnen te lachen en ik wordt door een van de dames bij hen in de groep getrokken, ik ben vrouw hierdoor dat is duidelijk. Eentje begint aan mijn tepels te rukken en iedereen moet erg lachen. Het varken krijgt de doodsteek, wordt meteen opengesneden en alle ingewanden worden eruit gehaald en vervolgens wordt de kip in de nu lege romp gestopt. Nu moet ik naar een afgelegen plek om mee de haren van het beest te branden.Ik mag de stro op het varken gooien. Het schrapen doen twee zeer bedreven mannen. Tijd om een enorm maal te bereiden wat de vrouwen gaan doen. Ik ga wat door het dorp wandelen en ben weer overal even welkom.
Als ik na een uur of wat terugkom bij het feestmaal staan daar een tiental grote zwarte ketels te koken met een soort reuzel, denk ik. Er wordt met enorme spatels in geroerd en het halve dorp staat er verlekkerd naar te kijken. De mannen zitten rond stukken jute waarop heel veel spek ligt wat ze oppeuzelen en ik zal en moet er een stuk van opeten. Ogen dicht en doorbijten.
