12 Years a Slave
Je bent in Tanzania, het is 38 graden buiten en de zon brand onbarmhartig. Je hebt een paar uur over en een film op je laptop die je graag wilt zien. 12 Years a Slave. Toepasselijk om die in Afrika te bekijken en nog toepasselijker om die met iemand van dit continent te bekijken, wier voorouders zo gelukkig waren om te ontsnappen aan de slavernij transporten. Wat je dan te horen krijgt tart al je voorstellingsvermogen. De film duurt twee uur en een kwartier maar door alle vragen en discussies tussendoor hebben we ruim vier zitten kijken. Ik dacht dat iedereen al wist dat de slavenhandel van toen een groot onrecht was en dat de blanken ongelofelijk wreed en hebzuchtig waren en zeker hier in Afrika moet dat toch doorgekomen zijn. De film is hier al uit maar nog niet beschikbaar voor alle inkomensgroepen om het zacht uit te drukken. Milli, waarmee ik de film bekeek wist wel veel van de film omdat Lupita Nyong’o, die de rol van de slavin Patsy speelt, een buurtgenote van haar was en van dezelfde tribe stamt. Ze was daar heel trots op al wist ze natuurlijk dat Lupita in alle luxe in de VS woont. Maar ze leerde van alles over de slavernij op school, maar wist niets van de slavenschepen en de ellende die daarop plaatsvond, ze had echt geen idee dat het er zo aan toe gaat als in de film, zo wreed, zoveel fysieke en psychologische martelingen. Ze was diep geschokt. En dan is het nog een film. De werkelijkheid was natuurlijk nog een graadje of wat erger, een paar uitzonderingen daargelaten. We hadden de laatste dagen een paar gesprekken gehad over de verschillen tussen blank en zwart. En zij is zwart, diepzwart. Maar haar idee (ze heeft gestudeerd, een graad in IT technieken), over hoe het daar toentertijd toeging in het zuiden van de Verenigde Staten was echt te romantisch. Een beetje als onbetaald werk, maar voor de rest prima. Ik was dit in Afrika al eens eerder tegengekomen, het relativeren van de slavenhandel. Maar ook het geloof in God en dat wij al dat geloof naar Afrika gebracht hebben en dat die slavendrijvers zowel de wet als de religie achter zich hadden staan. En dat onderhand een groot deel van de westerse wereld zich afkeert van de Christelijke religie, in ieder geval ikzelf, en dat ze hier nog steeds een vooral angstig Christendom hebben van schuld en lijden. Jezus brengt beschaving en een beter leven is hen geleerd maar blijkbaar hebben wij dat niet meer nodig. Ze kon niet begrijpen dat er bij ons nu meer werkende moskeeën zijn dan kerken. Ze vertelde dat haar moeder haar dorp nog nooit verlaten heeft en echt iedere zondag diep gelovig zit te bidden in de kerk van het dorpje en echt denkt dat dat haar een beter leven zal bezorgen, in iedere geval na haar dood. Milli denkt als haar moeder deze film zou zien en alle wreedheden die uit naam van diezelfde God gepleegd werden dan zou haar wereld instorten. Het was heel speciaal deze film met een zwart iemand te bekijken en het verschil te zien interpretatie, de betrekkelijke neutraliteit van haar bij sommige scenes, de afkeer bij anderen, de walging bij weer anderen. Het was
indrukwekkend en ontroerend. Bij het einde zaten alle ogen vol tranen.
