Batavia
Do you want drink, sir? Dit kunnen ze je op 100 manieren vragen in Azië maar zoals vandaag in Jakarta klonk het nog nooit. En met een betoverende glimlach op de koop toe. Ik liep zo'n twintig kilometer vandaag voor het grootste deel door het gebied wat de Hollanders vroeger Batavia noemden. Ik noem het vooral de Hollanders ( en de Zeeuwen, Friezen en Groningers) omdat de generaliteitslanden ofwel de Zuidelijke Nederlanden, Brabant en Limburg, daar niet bij hoorden. Die merkten weinig van de welvaart die in deze archipel verzameld werd. Dat wil trouwens niet zeggen dat ik ook mijn handen aftrek van de wreedheden die hier begaan werden. En Jezus nog aan toe, wat zijn we tekeer gegaan. Ik heb op mijn scholen veel geleerd over Indonesië of hoe de onderwijzers het op de lagere school nog noemden, Nederlands Indië. Maar het woord uitbuiting of moord kwam daarin niet voor, terwijl dat de dagelijkse praktijk was. De Javaan in die dagen was alleen maar (een klein beetje) mens als hij volledig meewerkte met de Hollanders, als hij tegenwerkte ging zijn of haar kop eraf. Ik heb mij flink ingelezen de laatste dagen en soms was IS er in wreedheid niets bij. Na de onafhankelijkheid en de afzetting van Sukarno heeft Soeharto het overigens nog eens dunnetjes over gedaan. Maar daar schrijven de reisgidsen dan weer niet over.
Maar die Hollanders hebben destijds van Batavia wel een mooie stad gemaakt. Lommerrijke straten en veel mooie koloniale gebouwen en woningen herinneren er nog aan al is er na de onafhankelijkheid ook veel afgebroken en veel schoons is er in die eerste jaren niet voor in de plaats gekomen. De ver verwaarloosde indruk die ik bij mijn eerste bezoek aan Jakarta van de oude stad had heb ik wel bijgesteld. Ze waarderen nu hun geschiedenis, hoe bloedig ook, weer meer. De vrolijke lach, de vriendelijkheid en de warmte zijn gebleven.
Door toevallige hoge nood kwam ik ook nog in een shopping mall terecht. Zowaar geen kleintje en daar rondlopend vroeg ik mij af waarom een land met zulke malls nog afhankelijk van ontwikkelingshulp kon zijn. Ik geloof dat ze die van Nederland al jaren niet meer willen maar dat had een andere reden. En dan zijn er in deze stad honderden van deze malls. Het is een rare wereld. Dit was de Plaza Indonesia Mall, er pasten met gemak vijftig Amsterdamse Bijenkorven in en dan moeten er nog steeds een aantal merken buiten blijven. Vinden ze niet erg want ze vinden Nederland toch klein voor het publiek wat ze zoeken. Indonesië dus niet.
