Unglaublich!
De laatste dagen alweer in Uruguay. Een verademing na Paraguay maar het komt niet in mijn toptien van favoriete landen. Daar is meer voor nodig dan koeien, met middeleeuwse kinderkopjes geplaveide straatjes en gaucho's op ijzeren paarden. Mooie stranden dat wel. Een echte zomerbestemming en dan moet je januari hebben hier. In Colonia heb ik het ook nog gezocht maar niet gevonden. Het meest memorabele was het Plaza de 25 Mayo in het oude stadje. Mooi plein en ik was extra vroeg opgestaan om het in mooi licht te kunnen fotograferen. De eerste ochtend was er geen licht, alleen een druilerige regen en de tweede ochtend stond er verdomme zo'n lelijke middenklasser geparkeerd midden op het plein. Nog een beetje rond gelopen om deze achter een boom te krijgen maar dat ging niet lukken zonder het, nu wel aanwezige mooie licht te missen. Toen maar wat oude auto's in nog oudere straatjes op plaat vast gelegd. Bij terugkeer in mijn hotel, op de Plaza de 25 Mayo, zag ik verdomme dat het mijn eigen auto was die daar hinderlijk geparkeerd stond. Vergeten dat ik deze daar neergepleurt had.
Op de terugweg naar het airport kwam ik, door acuut benzinetekort, terecht in Nueva Helvecia. Wat rondgereden en toen, wat een opluchting, stond het daar op een bord: Erich Tankstelle, Bensin und Øl. Aan zijn buik te zien kwam Erich mij persoonlijk helpen. "Ah, Ja! Olanda. Das war schön. Nein niemals gewesen. Auch nicht in der Schweiz!". Hij had in de Kartofflen gezeten. Niets meer mee te verdienen. Maar zijn vader was de Rösti koning van Uruguay geweest. Maar nu was Rösti niet meer dan een 'Beilage'.
Heb ik verdomme bijna 24 uur in vliegtuigen gezeten om romantisch of avontuurlijk of toch minstens onderhoudend Uruguay te 'beleven' sta ik 10.000 kilometer van Basel over Rösti te meuten met een benzinepomphouder. Wat hebben die Duitstalige toch met de pampa's van Zuid-Amerika. Nog gevraagd aan Erich ook. Ja, dat waren de moeilijke jaren dertig geweest toen zijn voorouders hier naar toe trokken. Veel, goedkope, grond en goedkope arbeiders. Maar er zitten ook veel Oostenrijkers en Duisters hier. Ja, niet vanwege die oorlog hoor. Dat laatste maakte hem een huichelaar maar dat ontdekte ik zoeven pas.
Nueva Helvetcia was een bungalowgetto. Vooral de Frau Vogel Strasse en de Erich Greising Strasse (die van de Rösti?) stonden vol met veel, heel degelijke, bungalows. Maar ook de Alpenweg, het hield niet op. In de jaren zestig was het ontzettend cool, en getuigde van enorme welstand, als je bij mij in Uden in een bungalow woonde. De onbereikbare, goddelijke zusjes Verlaat woonden in zo'n jaloersmakend gelijkvloers woonpaleisje. Hun vader deed in houten spanten, ook 'in' in die tijd. Maar voor mij geen schijn van kans, want ik woonde in de Leeuweriksweg, in een rijtje. Omdat ik op 'het' pleintje woonde was het een hoekhuis en toch in een rijtje, rara hoe kan dat. Ik geloof niet dat dat telde voor de zusjes.
Naschrift: Nu terwijl ik dit schrijf, alweer in Brazilië, zocht ik even wat op internet over Nueva Helvetica, niets te vinden behalve dit: (Unglaublich!) een foto van het huis in Nueva Helvetica waar de nazi-oorlogsmisdadiger Josef Mengele, bijgenaamd de "Engel des Doods 'in Auschwitz, verbleef in 1958. Hij is daar ook opnieuw getrouwd. Hij kon daar vrijelijk verblijven omdat hij niet werd gezocht in die tijd. Met daarbij een foto van Josef zelf. Ik blijf de man maar tegenkomen deze reis en Erich van de Tankstelle heeft dat natuurlijk geweten.
Zit ik nu in Porto Alegre, zie ik op de kaart dat je hier plaatsen hebt met namen als Frederik von Westphalen en Novo Hamburgo. Ik zal er maar niet gaan kijken.
