Guam
In het vliegtuig gisteren heb ik mij een beetje ingelezen in Guam. Ik lees dat de bekering van de ‘wilden’ hier vrij soepel verlopen is. In 1668 zijn de Jezuïeten hier geland en meteen van start gegaan om de 80.000 toenmalige bewoners te kerstenen. Met flinke hulp van het Spaanse leger en syfilis, wat ze ook maar meteen meegebracht hadden, waren er in 1741 nog 5.000 Chamorros (zo worden de oorspronkelijke bewoners hier genoemd) over. Die waren echter nog lang niet allemaal katholiek, heel eigenwijs natuurlijk, dus werd er nog even doorgezet en in 1769 waren alle 1.500 Chamorros dan eindelijk christen. Dat waren alleen nog vrouwen en kinderen wat goed uitkwam voor de soldaten die allemaal hun liefje in Spanje achter hadden moeten laten. De Spanjaarden zijn nog een kleine tweehonderd jaar gebleven en daarna kwamen de Amerikanen. Guam wordt nu dan ook de K-Mart van de Pacific genoemd.
Vlak voor de landing zag ik nog de smeulende resten ter waarde van anderhalf miljard dollar liggen. De bommenwerper die hier net neergestort is blijkt wereldnieuws. Waar het echter nauwelijks over gaat is dat het ding ook kernwapens aan boord had. Er is gelukkig niets mee gebeurd want anders hadden we nog een stuk verder moeten vliegen.
Je geheugen is een vreemd ding. De meest simpele namen vergeet je, je weet soms de naam van iemand die je iedere dag ziet in een keer niet meer en dan loop je door de Micronesia Mall en zie je een poster met een aankondiging van een tentoonstelling met de simpele titel Shoichi Yokoi en weet je plotsklaps wie dat is. Waarschijnlijk sinds ik over hem las in 1972 nooit meer aan gedacht. Nu ik dat zeg herinner ik mij het berichtje over zijn overlijden wel. Er was een kleine tentoonstelling aan sergeant Shoichi Yokoi gewijd hier in het Guam Museum. Yokoi is de militair die zich na de Amerikaanse invasie in Guam weigerde over te geven, de jungle ingetrokken is en zich 28 jaar verborgen heeft gehouden. Uit eerbied voor z’n keizer. Ik weet nog goed hoe geweldig ik het indertijd vond dat zo’n man vanwege zijn principes gewoon van de aardbodem verdwijnt. Hij had het een belediging voor zijn keizer gevonden als hij zich had overgegeven. Zoiets deed je niet.
Nu loop ik hier op de tentoonstelling ter ere van hem rond en lees het hele verhaal. Het was wat minder romantisch als ik destijds had begrepen, want de eerste 13 jaar was hij met nog twee vrienden die zich samen met hem verborgen hielden. Die twee stierven kort na elkaar en hijzelf heeft nog acht jaar alleen geleefd. Ook had hij een van de leaflets gevonden die de Amerikanen gedropt hadden waarop stond dat de oorlog toch echt afgelopen was. Een van de andere redenen dat hij zich verborgen bleef houden was de angst voor wraak van de mensen van Guam omdat het Japanse leger zich zo beestachtig tegenover hen gedragen had. Hij was oorspronkelijk kleermaker van beroep en heeft van draad van de kokosnoot en twijgen die hij vond in de jungle zijn eigen kleding geweven. Natuurlijk legeruniformen. Opvallend was dat later op exact dezelfde manier gemaakte kledingstukken zijn gevonden op Guam die honderden jaren oud waren. Hij maakte ook vuur met stokjes en had een hele serie veiligheidsmaatregelen genomen om het vuur en de rook die hij maakte verborgen te houden. Toch werd hij in 1972 door twee jagers ontdekt. Hij was toen in zeer goede gezondheid en wist ook exact welk jaar en welke maand het was. Hij had van iedere volle maan een aantekening gemaakt op een boom. De eerste vraag die hij stelde toen hij uit de jungle kwam was ‘Is Roosevelt dood?’ Hij werd als held ingehaald in Japan en mocht in 1991 zelfs de keizer ontmoeten. Bij aankomst in Japan zei hij ‘It is with much embarrassement that I have returned alive’, wat later een staande uitdrukking is geworden in Japan. Hij had zijn roestige geweer nog steeds vast toen hij weer voet op Japanse bodem zette. En kreeg nog een achterstallig soldij van 200 euro. Ik ben nog even verder gaan spitten naar deze Yokoi en kwam erachter dat hij in 1992 heeft bekend dat de werkelijke reden voor zijn langdurige verblijf in de jungle de haat was die hij tegen zijn familie koesterde. Die hadden hem altijd zo slecht behandeld dat hij hen in de waan liet, en hopelijk met verdriet, dat hij was gesneuveld.
Ik ben nog naar de plek gereden waar hij zich schuil zou hebben gehouden, maar ontdekte daar dat dat een replica is. Toen maar weer omgedraaid.
