Prakhar

The Taktsang Monastery was still there. Despite its precarious position, 900 meters above a bed of a wild river, and the 1998 fire that destroyed most of the temples. The rebuilding and restoration was nearing completion. The first sight of Taktsang was almost disappointing. In my romantic memory from a past life, I had seen the monastery high above a narrow canyon with a hellish path leading up to it. Nothing could be further from the truth. Although it hangs high on a mountain to be beautiful, the valley is a few kilometers wide and it is reasonably comfortable to reach. At least the starting point of the path up. Those last nine hundred meters, climbing, not the distance, is no cat piss. But they dump buses full of elderly people here every day at the beginning of the path. And almost all of them come up. The last person who died here was a German who took the classic step back too much to photograph his not-so-beautiful wife. The roll no longer had to be rewound. But that was in 1997.

There would be no deaths today. After the first climb up to the Cafeteria of Bhutan Tourism Corporation, the view of the monastery is impressive. But you still have to climb another hour or so to have a truly breathtaking confrontation with the wonder of the world. You are face to face with the structures that seem almost touching at a distance of 150 meters. The cave where Guru Rinpoche meditated for a long time is completely hidden from view, but the beauty of the Taktsang Lakhang, the temple complex built in 1692 with the main temple Pelphug Lhakhang is great. Real daredevils go even further and descend the steep path to a waterfall and a small meditation cell on a ledge 100 meters below. While walking you hope that the steps will hold and that you will not step into the air tracks of the fallen German. At the waterfall it is peaceful and you feel the sacred place in all your fibers. Beautiful books have been written here with a lot of wisdom and vitality. You always want to stay here. Yet three quarters of an hour later you are back down in the valley. A person has to leave something to be desired.

Prakhar

Het Taktsang klooster hing er nog. Ondanks de hachelijke positie, 900 meter boven een bedding van een wild stromende rivier, en de brand van 1998 die de tempels voor het grootste gedeelte verwoest had. De herbouw en restauratie naderde haar voltooiing. De eerste aanblik van Taktsang was haast teleurstellend. In mijn romantische herinnering uit een vorig leven had ik het klooster gezien hoog boven een nauwe kloof met een hels pad ernaartoe. Niets was minder waar. Het hangt weliswaar hoog tegen een berg mooi te wezen maar het dal is een paar kilometer breed en het is redelijk comfortabel te bereiken. Tenminste het beginpunt van het pad naar boven. Die laatste negenhonderd meter, klimmen, niet de afstand, is geen kattenpis. Maar ze storten hier dagelijks bussen vol bejaarden uit aan het begin van het pad. En die komen ook vrijwel allemaal boven. De laatste dode die hier gevallen is was een Duitser die de klassieke stap teveel achteruit zette om zijn niet meer zo mooie vrouw te fotograferen. Het rolletje hoefde niet meer teruggespoeld te worden. Maar dat was in 1997.

Vandaag zouden er geen doden vallen. Na de eerste klim tot het Cafetaria van Bhutan Tourism Corporation is het uitzicht op het klooster indrukwekkend. Maar je moet nog zo’n klein uur verder klimmen om een echt adembenemende confrontatie met het wereldwonder te hebben. Je staat oog in oog met de bouwwerken die op 150 meter afstand haast aan te raken lijken. De grot waar Guru Rinpoche een lange tijd gemediteerd heeft is geheel aan het oog onttrokken maar de schoonheid van de Taktsang Lakhang, het tempelcomplex wat in 1692 gebouwd is met de hoofdtempel Pelphug Lhakhang is groot. Echte waaghalzen gaan nog verder en dalen het steile pad af naar een waterval en een kleine meditatiecel op een richel 100 meter lager. Tijdens het lopen hoop je dat de treden het houden en dat je niet in de luchtsporen van de gevallen Duitser treedt. Bij de waterval is het vredig en je voelt de geheiligde plek in al je vezels. Hier zijn mooie boeken geschreven met veel wijsheid en levenskracht. Je wilt hier altijd blijven. Toch sta je driekwartier later weer beneden in het dal. Een mens moet iets te wensen over houden.