Gründlichkeit
Dat woord bleef de hele tijd van mijn bezoek aan Auschwitz en Birkenau in mijn gedachte hangen.
Want grondig zijn ze geweest die ruim 8000 SS’ers die in Auschwitz gewerkt hebben. Want voor hen was het simpelweg werk. Werk met een missie om zoveel mogelijk Joden, zigeuners en, laten we dat niet vergeten, zoveel mogelijk Russen en Polen te doden. Die Duitsers waren vele malen grondiger dan de geallieerden na de oorlog. Slecht één beul, het kamphoofd, werd opgehangen. Een paar kregen gevangenisstraf en pas begin jaren zestig slaagde de magistraat Fritz Bauer erin 22 misdadigers uit Auschwitz in Frankfurt voor de rechter te slepen. Zes kregen levenslang, elf anderen straffen tot veertien jaar en drie werden vrijgesproken.
Anderhalf miljoen joden en anderen waren gedood in de fabriek van de dood die Auschwitz was en toen de eerste Sovjetsoldaten Auschwitz betraden vonden ze een paar duizend zieke en stervende gevangenen, verbluft en doodsbang, op wonderbaarlijke wijze aan de dood ontsnapt.
Auschwitz is het symbool geworden van het absolute kwaad. In Auschwitz zijn 232.000 kinderen over de kling gejaagd. Tweehonderdtweeendertigduizend…
Het weer was erg symbolisch vandaag in Auschwitz, grijs, grauw en mistig. Een koude wind sneed over de uitgestrekte, doodse vlakte in Birkenau. Nog steeds beklemt de sfeer, in Birkenau meer dan in Auschwitz waar er een meer museale sfeer hangt. Dat doet tekort aan de verschrikkingen die er plaatsvonden. In Birkenau staan eindeloze rijen betonnen palen met prikkeldraad en wachttorens als kille getuigen van een gigantische doodsmachinerie. Ben in het verleden in Bergen Belsen geweest, ook meer een herdenkingsplek, een museum dan een vernietigingskamp. Tong Sleng in Cambodja en een tweetal plekken in Vietnam waar ik was maakten allemaal veel indruk maar Birkenau was echt moordend.
En waar ik zwaar van onder de indruk was dat je op bijna ieder bord met uitleg een andere, nieuwe vorm van moord tegenkwam. Aan creativiteit op dat gebied geen gebrek bij onze buren.
